ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು; ಒಂದು ಭ್ರಮೆ!

ಕರ್ನಾಟಕವು ಬಸವಣ್ಣ, ಕುವೆಂಪುರ ನಾಡು, ಪ್ರಗತಿಪರ ಬೀಡು, ಐಟಿ ಕ್ರಾಂತಿಯ ರಾಜ್ಯ ಎಂದು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ, ಹಲವು ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಇಂತ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಅತ್ಯಲ್ಪ ಮತ್ತು ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಂಖ್ಯೆ, ಹೊರ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಮಹಿಳಾ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚು ಇರಬೇಕಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಮಹಿಳೆಯರ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವು ಕೇವಲ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.

ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಚಲನಚಿತ್ರ ನಟಿಯರಿಗೆ ಮತ್ತು ಪುರುಷ ನಾಯಕರ ಮಹಿಳಾ ಸಂಬಂಧಿಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ, ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಈ ಮಹಿಳೆಯರು ಇತರ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಅಲ್ಲ, ಅಥವಾ ಪರ್ಯಾಯ ಮಹಿಳಾ ನಾಯಕರಿಗೆ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ, ಇವರು ಸಹ ಅದೇ ಪಿತೃಪ್ರಭುತ್ವದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದಾರೆ,  ಆದ್ದರಿಂದ ಪರ್ಯಾಯ ಮಹಿಳಾ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ಅನೇಕ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಗಿದೆ. 

ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬಿಬಿಎಂಪಿಯಲ್ಲೂ ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲಾತಿ ಒಂದು ಪ್ರಹಸನವಾಗಿದೆ, ಪುರುಷ ನಾಯಕರ ಮಹಿಳಾ ಸಂಬಂಧಿಗಳು ಪುರುಷ ನಾಯಕರ ಪ್ರಾಕ್ಸಿಯಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮೀಸಲಾತಿ ಬದಲಾಗುವವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಅವರು ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು, ನಂತರ ಅವರು ರಾಜಕೀಯವನ್ನು ಮರೆತು ಮನೆಗೆ ಸೀಮಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ, ಯಾವುದೇ ಇತರ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಪಕ್ಷಗಳು ಟಿಕೆಟ್ ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ. 

ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ರಚನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ 50% ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ, ನಮ್ಮ ಕಾನೂನು ರಚನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಎಷ್ಟು ಮಹಿಳೆಯರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕಾಡುತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಕೆಲವು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಹಣ ಮತ್ತು ಬಾಹು ಬಲದ ರಾಜಕೀಯದ ಹೆಚ್ಚಳವು ಮಹಿಳಾ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಬದಿಗಿಟ್ಟಿದೆ, ಯಾವುದೇ ಹೊಸ ಮಹಿಳಾ ನಾಯಕತ್ವದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಕೇವಲ ಮತದಾರರು, ಇಂದಿನ ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಅಗತ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. 

ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವಂತೆಯೇ ಅಲ್ಲ. ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಖಾತರಿ ಯೋಜನೆಗಳು ಯಾವುದೇ ಇತರ ಸಮುದಾಯದ ಜನರಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ಯೋಜನೆಗಳಂತೆ, ಸಮಾನ ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿಗೆ ಇದು ಪರ್ಯಾಯವಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಸಂಸತ್ತು ಬಹುಕಾಲದಿಂದ ವಿಳಂಬವಾದ ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲಾತಿ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದೆ, ಆದರೆ ಅದು 10 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಜಾರಿಗೆ ಬರಲಿದೆ, ಇದು ದೇಶದ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಮಾಡಿದ ಅವಮಾನ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಇದು ರಾಜಕೀಯ ಮುಜುಗರವೂ ಆಗಿದೆ. 

ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹಿಳಾ ದಿನದಂದು ಕಳೆದ 10 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮಹಿಳೆಯರ ಮೇಲಿನ ಅಪರಾಧದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡದ ಪ್ರಧಾನಿ, ಪೋಸ್ಟ್ ಡೇಟೆಡ್ ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲಾತಿ ಮಸೂದೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹೊತ್ತಿರುವ ಪ್ರಧಾನಿ ಮಹಿಳಾ ದಿನದ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ಅಡುಗೆ ಅನಿಲದ ಮೇಲೆ 100 ರೂ ಕಡಿತಗೊಳಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು, ಭಾರತದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಕೂಡ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಕೇವಲ ಅಡುಗೆ ಮತ್ತು ಅಡುಗೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ. 

ರಾಜಕೀಯ ನಿಜವಾದ ಬದಲಾವಣೆಯ ಯ೦ತ್ರ, ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಸಮಾಜವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡಬೇಕು, ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಮಾನವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುವುದು ಇಂದಿಗೂ ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದ ಭಾಗವಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅದನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ರೂಢಿಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯಾಗಬೇಕು, ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ರಚನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದರಿಂದ ಮಾತ್ರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಾಂತಿ ಸಾಧ್ಯ. 

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ 75 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರವೂ ಮಹಿಳೆಯರು ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೋಟಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಕೋಟಾವನ್ನು ಹಕ್ಕಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ ನಾವು ಲಿಂಗ ಭೇದವಿಲ್ಲದೆ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಲು ಸಾಧ್ಯ. 

ಶ್ರೀ ಬಸವಣ್ಣನವರನ್ನು ತನ್ನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ನಾಯಕ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ನಿಜವಾದ ಪ್ರಗತಿಯು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುವಲ್ಲಿಯೂ ಇದೆ,  ಹಾಗೂ ಇದು ಸ್ತ್ರೀ ಸಮಾನತೆಗಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದ ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗೆ ನೀಡುವ ನಿಜವಾದ ಗೌರವ. 

ಕವಿತಾ ರೆಡ್ಡಿ, ಕೆಪಿಸಿಸಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳು, www.KavithaReddy.in

Trapped in Loveless Marriage!

‘’Marriages are made in Heaven, suffered on Earth’’ was a sharp reaction from an affluent woman who is unable to seek divorce from her husband, and has been stuck in a loveless marriage to manage the family image in the society. 

The most common and unfair situation the women in India face irrespective of religion, caste, region, class is the dilemma of separation and divorce, while India tops the world with the lowest divorce rate of 1%, it is no measure of happy relationship, reality is that over 2.3 million women are separated or abandoned by their spouses. 

Divorced women are 5.6 out of 1000 among Muslims, 2.6 out of 1000 among Hindu women, and separated or abandoned are 6.7 out of 1000 among Muslims, and 7 out of 1000 among Hindus. Among other minorities like Christians, Buddhists, Jains, Sikh situation of women seeking divorce is slightly better but not to cheer either. Hence beyond doubt religion is no barrier when it comes to marital challenges for women. 

Separated or abandoned is logically the same uncertainty for women, but in there could be a financial arrangement in case of separation, to play to the galleries of the society or for the sake of the children. Stigma, financial dependency, responsibility of children, prolonged legal process continues to be reasons most women stay separated than opting for divorce. 

The patriarchal society fails to acknowledge that the emotional & physical needs of men and women are the same, even as adultery and extra marital affair of the husband is the most common reason for separation or being abandoned, it is the women who bear the brunt of a failed marriage and suffer emotional breakdowns, and they seldom seek any physical intimacy even outside of a failed marriage due to societal fear. 

‘’Divorce has a reason, it is a decision to move on, but separation is a state of uncertainty where the woman suffers emotionally, and the man is happily living with other woman, or is free to have a physical relationship with another woman, how fair life is for a woman in male dominated society, who is forced to give up her natural needs because of spouse’s infidelity?’’ asks a young mother in her late 20’s. 

The struggles of separated or abandoned women is not only emotional, financial, and social, the challenges of getting government IDs, passport, children school admission, bank loans, property disposal, access to government benefits as the legal framework does not identify separated or abandoned as specific marital status. It is indeed a trauma when women are unwilling made to negotiate the legal framework in a society that blames the woman for being separated or abandoned by the husband.  

Whether woman walks out of a marriage or the man, the terms of negotiation predominantly is tilted towards the man unless it is a legal separation in some cases. And lack of legal information, less or no access to legal aid, prolonged legal process, financial sustainability of legal process takes a toll on the women who try to seek closure of a failed relationship. 

Even as government has made some provision to seek legal aid in case of a man leaving the country abandoning the woman he was married to in India, the effort is negligible, and it does not address the condition of millions of women whose are living a life of uncertainties and social discrimination. 

In October 2023, in the case of an 89-year-old man seeking divorce from his 82-year-old wife refusing to use Article 142 to grant divorce the Supreme Court has said - "irretrievable break down of marriage” cannot be used as a straight-jacket formula to dissolve a marriage as despite increasing trend of filing divorce cases, marriage is still considered to be a pious, spiritual, and invaluable emotional life-net between the husband and the wife in the Indian society. 

Supreme Court observation in case of an older couple is not necessarily an ideal situation for younger couples who have a life ahead and are unable to make their marriage work, it is indeed denial of constitutional guarantee to continue in a broken and unhappy relationship even if marriages are considered pious. 

In the name of societal view of a marriage millions of women irrespective of religion, caste, class, and region are trapped in loveless marriage suffering emotional trauma, discrimination, social stigma, financial burden. The Muslim Women (Protection of Rights on Marriage) Act, known as Triple Talaq Bill, nor the Uniform Civil Code that is much in debate will change the fate of women in this country, unless the societal norms are shaken and “Separated or Abandoned’’ becomes a “Marital Status’’ for women who are unable to seek divorce for various reasons that is not in their control, but want to live a life of dignity without being trapped and suffocated in a loveless marriage for life. 

Time immortal the burden of relationship, family prestige, social compulsions has always been forced on the shoulders of a woman, a progressive nation has the moral obligation to ease that burden by bringing in more realistic laws that address the needs of the changing times. 

Kavitha Reddy, Activist & KPCC General Secretary, www.KavithaReddy.in/media/

People to Jobs vs Jobs to People